- Sáng 18/3, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chủ trì vàlắng nghe các ý kiến tại Hội nghị báo cáo việc triển khai nghị quyết 77 củaChính phủ về việc thí điểm tự chủ.

Buổi họp kéo dài hơn 5 tiếng đồng hồ với hàngloạt ý kiến nói thẳng từ cả 2 phía: 13 trường ĐH được thí điểm cơ chế tự chủ và lãnh đạo bộ ngành có liên quan.

Các đại biểu tham dự hội nghị sáng 18/3. (Ảnh: Văn Chung)

Tại cuộc họp, một trong những vấn đề nóng chiếm nhiều thờigian thảo luận là  thắc mắc từ lãnh đạo các trường ĐH xung quanh những bất cậptrong quy định về tỷ lệ số giảng viên cơ hữu của BộGD-ĐT.

Các trường cho rằng nếu áp dụng "đúng quyđịnh", nhiều đơn vị không thể mở ngành, xác định chỉ tiêu vì không có đủ sốgiảng viên và đúng chuyên ngành của giảng viên cơ hữu theo các trình độ quy địnhlà giáo sư, phó giáo sư hay tiến sĩ...

Trong khi đó, các trường ĐH quốc tế tại Việt Namthiếu giảng viên cơ hữu vẫn mời giảng viên ở nước ngoài theo chế độ thỉnh giảngvào để dạy.

"Tại sao họ “lách” được mà chúng ta lại làm khó cho các trường trongnước?" - Phó Thủ tướng đặt câu hỏi.

Ông Huỳnh Thành Đạt, Phó Giám đốc ĐHQG TP.HCM cho rằng phải có cách quản  lý giảngviên để vẫn nắm được họ làm gì ở trường ĐH khác.

Phó Giám đốc ĐHQG Hà Nội Nguyễn Kim Sơn nêu quan điểm: Bộ GD-ĐT nên  bỏ quản lý theokiểu kiểm đếm cụ thể, nặng về hành chính, thay vào đo tăng cường giám sát chấtlượng đầu ra.

Trước những trao đổi này, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT BùiVăn Ga cho biết: Ở các trường đại học đều phải tính đến chỉ số "giáoviên thỉnh giảng". Trên thế giới, giáo viên thỉnh giảng và cơ hữu số lượngbằng nhau. Họ muốn giáo viên thỉnh giảng là những người có kinh nghiệm thực tế,người làm doanh nghiệp, có chức danh xã hội.. tăng kiến thức thực tiễn cho sinhviên.

Còn ở Việt Nam thì khó làm điều này, mà có thực tế "1 người thỉnh giảng cả 10 trường". Nếu “thả cửa” cho các trường sử dụng giảngviên thỉnh giảng với số lượng lớn thì sẽ dẫn đến tình trạng các trường ồ ạttuyển giảng viên để mở rộng chỉ tiêu tuyển sinh theo quy định. Lúc đó, Bộ GD ĐTkhó có thể quản lý được chất lượng đào tạo của các trường khi các trường chạytheo lợi nhuận mà không giữ hình ảnh bằng chất lượng.

Trong quy định chỉ tiêu và mở ngành, Bộ quan tâm tới giảng viên cơ hữu/sinh viênvới yêu cầu cao (hiện là 1/20), nếu có giảng viên thỉnh giảng vào thì tỉ lệ đượccân đối (1/15) để quản tốt hơn. Bộ khuyến khích các trường mời thêm giảng viênthỉnh giảng

Phó Thủ tướng chất vấn: “Vấnđề tự chủ đại học đặt ra từ đầu những năm 1990 với việc ra đời của 2 ĐHQG và mộtsố ĐH vùng. Bây giờ vấn đề là chúng ta khôngquản được đúng không? Vậy Bộ hãy nói rõ là hiện nay chúng  ta có bao nhiêu giáoviên? Và tại sao mà một Bộ lại bất lực không thể quản được giáo viên?...”

Theo ông Đam, ở nước ngoài cũng có phân biệtgiáo viên cơ hữu và thỉnh giảng nhưng không phân biệt tỷ lệ. Vấn đề là ở chỗ: Tại sao họ không quản mà mình lại quản? Việc sử dụng giảngviên thỉnh giảng không vướng luật, không vướng nghị định mà chỉ vướng ở Bộ?

Phó Thủ tướng cho rằng: “Tôi chắc chắn quy địnhcủa Bộ không có động cơ xấu mà chỉ nhằm đảm bảo chất lượng. Vậy các đồng chí haynghĩ xem có cách nào dùng công thức nào, thay vì quản lý cái này, ta quản lý bằngcái khác mà vẫn đảm bảo chất lượng được không, nếu đảm bảo được chất lượng thìta làm”.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trao đổi với báo chí bên lề hội nghị sáng 18/3. (Ảnh: Văn Chung)

"Nếutháo quy định về giảng viên cơ hữu, các trường có ồ ạt tận dụng để tăng quy môđào tạo không? Hầu hết các trường  đều cho  rằng họ lo về chất lượng hơn là tăngchỉ tiêu.

13 trường tự chủ đều cam kết trong vòng 3 năm tới sẽ không tăng chỉtiêu đào tạo quá 10%, thậm chí nhiều trường không tăng.

Nếu 13 trường tự chủ này đều cam kết không tăng chỉ tiêu thì Bộ tháo gỡ về quyđịnh giảng viên cơ hữu,  thỉnh giảng” - ông Đam chỉ đạo.

Thứ trưởng Bùi VănGa cho rằng, nếu các trường cam kết không tăng chỉ tiêu thì Bộ hoàn toàn ủng hộ,khuyến khích các trường mời nhiều giảng viên thỉnh giảng để nâng cao chất lượng giảng dạy. “Chỉ sợ các trường nâng giảng viên thỉnh giảng lên rồi lại đòi mởrộng quy mô đào tạo”, ông Ga vẫn băn khoăn.

Tại buổi họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng đềnghị cần áp dụng công nghệ thông tin vào việc quản lí danh sách các giảng viênthỉnh giảng. Các trường cần công khai danh sách. Bộ GD-ĐT có cơ chế tập hợp lạiđể người dân giám sát.

• Văn Chung(Ghi)