TheâmcỗcúngRằmthángGiêngnămTânSửuchuẩnnhấbongdaneto quan niệm của người Việt, cúng Rằm tháng Giêng vào giờ ngọ (11h-13h) ngày chính Rằm (15 âm lịch) là tốt nhất. Mâm cúng rằm tháng Giêng thường có cỗ mặn cúng gia tiên và cỗ chay cúng Phật.

Đối với mâm cúng mặn, Nghệ nhân ẩm thực Ánh Tuyết (Hà Nội) cho rằng, món quan trọng nhất trong mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng là gà trống - được coi là vật cúng tế linh thiêng, đem lại may mắn cho gia đình.

Mâm cúng của một gia đình ở Hà Nội. Ảnh: VietNamNet

Vì vậy khi chọn gà cần chọn gà mã đẹp, mào cờ tức là mào to và đỏ chót, gà phải là gà chưa đạp mái (gà trống hoa) hoặc gà trống thiến với ý nghĩa khỏe mạnh và tinh khiết, có lông màu lửa, đuôi đẹp, ức vươn lên, cựa mới nhú, lườn không nhọn để khi luộc lên con gà sẽ có tướng đẹp.

Món thứ hai trong mâm cỗ cúng là bánh chưng tượng trưng cho sự vuông tròn của trời đất.

Món thứ ba là xôi gấc có màu đỏ tượng trưng cho sự may mắn trong năm mới cho gia chủ.

Ngoài ba món trên, trong mâm cỗ cũng cần có món chân giò bó luộc; dưa món; chè kho... Mâm cỗ nên có vị mặn của nước chấm, vị cay của ớt, vị chua của đĩa dưa hành và vị ngọt của chè kho.

Tuy nhiên các bà nội trợ có thể tùy nghi biến tấu sao cho mâm cỗ gia đình phong phú, phù hợp với khẩu vị riêng của gia đình.

Theo nghệ nhân Ánh Tuyết, mâm cỗ cúng Rằm tháng Giêng không nhất thiết phải sắm sửa mâm cao cỗ đầy. Với những gia đình không có điều kiện về thời gian, kinh tế thì "tùy tiền biện lễ", có thể dâng cúng đĩa xôi gấc hoặc bánh chưng cùng với một khoanh giò, mong một năm đầu xuôi đuôi lọt, mọi sự hanh thông.

Đối với mâm cỗ cúng Phật, gia chủ cần chuẩn bị hoa quả, xôi chè, rau xào chay, canh rau củ hoặc canh nấm, các món đậu. Ngoài ra, một số gia đình còn bày thêm bánh trôi nước để cầu mong một năm trôi chảy, thuận hòa. Ngoài ra, lễ vật dâng cúng rằm tháng Giêng còn có hương, hoa, đèn nến.

Lưu ý, màu sắc của các món ăn trên mâm cỗ chay được cho là tượng trưng cho ngũ hành: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Dù mâm cao cỗ đầy hay mâm cỗ đơn giản, gọn nhẹ cũng đều phải toát lên lòng thành tâm của gia chủ để mong một năm mới yên bình, thuận lợi.

Lê Phương

Mâm cỗ cúng Rằm tháng 7 theo gợi ý của chuyên giaNghệ nhân Ánh Tuyết cho rằng, khi làm mâm cơm cúng Rằm tháng 7, các gia đình có thể chọn thực phẩm theo mùa, chế biến món ăn phù hợp khẩu vị, tránh lãng phí.