Một tháng qua,ướngdẫnsơcứutrẻbịđuốinướcđúngcácác trận đấu ngoại hạng anh Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM) đã tiếp nhận và cứu sống 4 trường hợp trẻ ngạt nước - đuối nước. Trong đó, có một bé trai 4 tuổi cấp cứu trong tình trạng ngưng tim, ngưng thở do chìm ở hồ bơi của trẻ lớn. Chỉ trong khoảng 5-7 phút người lớn không thấy bé đâu thì tai nạn xảy ra. 

Khi chuyển lên TP.HCM, bé được thở máy, truyền dịch chống sốc, chống phù não và hàng loạt biện pháp can thiệp khác. Sau gần 2 tuần điều trị, trẻ qua cơn nguy kịch nhưng vẫn phải tiếp tục điều trị oxy cao áp, hỗ trợ dinh dưỡng, vật lý trị liệu phục hồi chức năng.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, cho hay qua khai thác diễn biến và cách xử trí của các vụ tai nạn trên, ông nhận thấy vẫn còn có sai lầm trong xử trí trẻ ngạt nước.

Cụ thể, người sơ cứu dành quá nhiều thời gian cho việc xốc nước. Theo bác sĩ Tiến, động tác dốc ngược nạn nhân không cần thiết và không nên thực hiện. Thông thường, lượng nước vào phổi rất ít và sẽ được tống ra ngoài khi nạn nhân tự thở lại. Việc xốc nước còn làm chậm thời gian cấp cứu thổi ngạt, ấn tim và tăng nguy cơ hít sặc.

Sai lầm thứ hai là cho trẻ lăn lu. Một số phụ huynh dùng cái lu để nằm nghiêng và đốt rơm bên trong rồi đặt trẻ nằm sấp lên lu rồi lăn lu qua lại. 

Bác sĩ Tiến cho biết các sai lầm này làm mất thời gian vàng cứu trẻ thoát khỏi tình trạng thiếu oxy não, có thể gây tử vong hoặc di chứng nặng nề cho trẻ sau này. 

Ông lưu ý nạn nhân bị ngưng tim ngưng thở nếu không được cấp cứu thổi ngạt và ấn tim sẽ khiến não cũng như các cơ quan thiếu oxy kéo dài. Do đó, phải cấp cứu thổi ngạt ngay khi đưa đầu nạn nhân lên khỏi mặt nước trước khi đưa vào bờ, tiếp tục hồi sức tim phổi.

"Sơ cứu tại chỗ và đúng kỹ thuật sẽ quyết định sự sống còn cũng như nguy cơ di chứng não của nạn nhân", bác sĩ Tiến nói.

Cách sơ cứu đúng

1. Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi mặt nước bằng cách đưa cánh tay, cây sào dài cho nạn nhân nắm. Ném phao hoặc vớt nạn nhân lên bằng cách nắm tóc hoặc cổ áo kéo lên bờ, tránh để nạn nhân ôm ghì chặt khiến cả hai đều chìm xuống nước.

2. Sau đó, đặt nạn nhân nằm chỗ khô ráo, thoáng khí.

3. Nếu nạn nhân bất tỉnh, hãy kiểm tra xem nạn nhân còn thở hay không bằng cách quan sát sự di động của lồng ngực.

+ Nếu lồng ngực không di động tức là nạn nhân ngưng thở, hãy tiến hành ấn tim ngoài lồng ngực ở nửa dưới xương ức. Phối hợp ấn tim và thổi ngạt trong 2 phút rồi đánh giá lại xem nạn nhân có thở lại, môi hồng hay có phản ứng khi lay gọi kích thích đau không. Nếu không, phải tiếp tục các động tác cấp cứu ngay cả trên đường chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế. 

Trong trường hợp không thể thổi ngạt, động tác ấn tim 100-120 lần/phút cũng có thể có hiệu quả hồi sinh hô hấp tuần hoàn cho trẻ.

+ Nếu nạn nhân còn tự thở, hãy đặt nạn nhân nằm nghiêng một bên để chất nôn dễ thoát ra ngoài nếu nạn nhân nôn ói.

4. Sau đó, cởi bỏ quần áo ướt và giữ ấm cho nạn nhân bằng chăn hay một tấm khăn khô.

5. Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế ngay cả khi nạn nhân có vẻ như bình thường hoặc đã hồi phục. Nguy cơ khó thở thứ phát có thể xảy ra vài giờ sau ngạt nước.

Phòng ngừa tai nạn ngạt nước, đuối nước ở trẻ

Theo bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, phụ huynh cần phòng ngừa tai nạn ngạt nước, đuối nước ở trẻ nhỏ bằng cách:

- Không để trẻ nhỏ một mình ở nhà, đậy kín các vật chứa nước trong nhà. Không cho trẻ chơi một mình gần ao, hồ, kênh, rạch, sông. Không cho bệnh nhân động kinh bơi.

- Nên hướng dẫn tập bơi cho trẻ. Khi đi tắm hồ bơi, không cho trẻ nhỏ vào hồ của trẻ lớn. Người lớn luôn phải trồng chừng, tốt nhất là cùng tắm chung với trẻ.

- Các nhân viên cứu hộ có nhiệm vụ theo dõi trẻ tắm ở hồ bơi theo đúng quy định, được huấn luyện thành thạo kỹ thuật hồi sức tim phổi - cấp cứu ngưng thở ngưng tim tại hiện trường.