Có thể nói,ừchốilươngUSDmộtthángsaukhiduhọcvềnướkết quả bóng dá ngoại hạng anh nguyên nhân chính khiến đa số du học sinh quay về Việt Nam tìm việc là do không đủ sức cạnh tranh tại thị trường lao động ở quốc gia họ du học. Ngoài ra, cũng có thể thêm yếu tố cá nhân hay ảnh hưởng của gia đình họ (như về làm cho gia đình hay có người quen lo việc cho ở trong nước).

Con tôi là một ví dụ. Con từng du học tự túc tại Canada, chuyên ngành IT, ở một trường top. Sau khi tốt nghiệp (năm 2003) con quay về Việt Nam để tìm việc cho gần gia đình. Có công ty nhận con vào làm với mức lương 2.000 USD một tháng - mức lương khá cao ở thời điểm đó.

Tuy nhiên, sau khi tham khảo ý kiến gia đình, cộng thêm cân nhắc về môi trường làm việc, cơ hội phát triển, học lên chuyên môn... con đã quyết định quay lại Canada làm việc, dù với mức lương chỉ cao hơn một chút (khoảng 37.000 USD một năm). Nếu so sánh thì rõ ràng làm việc tại Canada, con sẽ phải đóng thuế thu nhập nhiều hơn, chi phí sinh hoạt cao hơn, nên con cũng sẽ không thể để dành được nhiều tiền như làm ở Việt Nam.

Tuy nhiên, đến nay, sau hơn 20 năm làm việc ở nước ngoài, dù con tôi có thể không giàu bằng sống và làm việc tại Việt Nam, nhưng con đã có được những điều mà nếu về nước chắc sẽ khó có được như: sống trong một không gian trong lành, môi trường làm việc phù hợp, có cơ hội học tập nhiều (sang Mỹ học nâng cao rất dễ với người có hộ chiếu Canada), và còn là một công dân toàn cầu, có thể đi hầu hết các quốc gia trên thế giới để du lịch, làm việc nếu thích.

>> Con tôi xin được việc lương nghìn đôla sau khi du học về nước

Có nhiều du học sinh học rất tốt tại các trường top trên thế giới, còn là ngành hot, nhưng muốn về Việt Nam làm việc cũng không thể. Lý do chỉ vì họ muốn có cơ hội tốt hơn để phát triển năng lực sau này. Ví dụ muốn là một bác sĩ giỏi ở Việt Nam thì phải làm ở các bệnh viện lớn, tuyến cuối. Chứ nếu cũng là bác sĩ mà chỉ làm tại các tỉnh lẻ, viện tuyến đầu, thì chắc chắn tay nghề sẽ khó lòng được nâng cao. Du học sinh cũng thế, nhất là các em theo học các ngành khoa học kỹ thuật bậc cao - khi mà mức lương chưa chắc đã là yếu tố quyết định để họ về nước làm việc.

Sau khi đứa con đầu của tôi đi du học, hai đứa em sau này cũng tiếp bước (năm 2003 và 2009). Các con cũng chọn ngành khoa học kỹ thuật. Sau khi con học xong, tôi chỉ nói một câu: "Nếu các con muốn có cơ hội phát triển chuyên môn, trong một môi trường thuận lợi thì nên ở lại quốc gia mình du học". Tôi hiểu nhiều khi mình chỉ cần đủ sống ở mức tương đối về kinh tế là được, nhưng bù lại có cơ hội học hỏi, phát triển bản thân mới là điều có giá trị nhất.

Nếu bạn học tốt, có trình độ đại học các ngành cần thiết cho kinh tế của đất nước mà mình du học, cộng thêm có việc làm đúng chuẩn chuyên môn đã được đào tạo, đem lại lợi ích về kinh tế, khoa học, thì các quốc gia luôn sẵn sàng tạo điều kiện để bạn ở lại định cư.

DG