Nguồn gốc của câu chuyện "voi sợ chuột"

Theo Live Science, quan niệm rằng voi sợ chuột có thể bắt nguồn từ thời Hy Lạp cổ đại. Pliny the Elder, một nhà tự nhiên học La Mã, từng viết rằng voi không thể chịu đựng được sự hiện diện của chuột hoặc chuột cống.

Giả thuyết cho rằng voi lo sợ chuột sẽ chui vào vòi của chúng, gây khó chịu hoặc ngạt thở. Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện đại đã bác bỏ ý kiến này, vì voi có thể dễ dàng thổi bay bất kỳ vật thể lạ nào xâm nhập vào vòi của chúng.

Mặc dù vậy, ý tưởng này đã góp phần củng cố niềm tin vào câu chuyện "voi sợ chuột" qua các câu chuyện dân gian.

Khoa học làm rõ mối quan hệ giữa voi và chuột

Các nghiên cứu khoa học cho thấy voi không có phản ứng sợ hãi đặc biệt đối với chuột. Thay vào đó, chúng có thể bị giật mình bởi những chuyển động đột ngột gần chân, bất kể đó là chuột, rắn hay bất kỳ động vật nhỏ nào khác.

Được biết, voi có đôi mắt khá nhỏ so với kích thước cơ thể và tầm nhìn hạn chế, đặc biệt là ở khu vực gần chân. Thay vào đó, chúng dựa vào giác quan thính giác, khứu giác và cảm giác rung động để nhận biết môi trường xung quanh. Điều này khiến chúng dễ bị giật mình bởi các chuyển động đột ngột, chẳng hạn như một con chuột chạy ngang qua.

Chương trình truyền hình "MythBusters" đã thực hiện một thí nghiệm để kiểm chứng điều này. Khi một con chuột được thả ra gần voi, chúng tỏ ra giật mình và tránh xa. Tuy nhiên, phản ứng này được cho là do sự bất ngờ trước chuyển động đột ngột, chứ không phải do sợ hãi chuột.

Một lý giải khác cho rằng, voi là loài sống theo bầy đàn, với cấu trúc xã hội chặt chẽ. Chúng rất nhạy cảm với các mối đe dọa tiềm tàng, đặc biệt là đối với voi con trong đàn. Nếu phát hiện bất kỳ sự bất thường nào, chẳng hạn như tiếng động nhỏ hay chuyển động lạ, voi có thể phản ứng mạnh để cảnh báo đàn.

Trong bối cảnh này, một con chuột xuất hiện đột ngột có thể bị hiểu nhầm là mối nguy hiểm. Tuy nhiên, phản ứng này chủ yếu mang tính phòng vệ hơn là sợ hãi.

Trong tự nhiên, voi thường sống gần các loài động vật nhỏ như chim, chuột và thậm chí cả động vật gặm nhấm khác. Mối quan hệ này thường không xung đột, vì voi không xem các loài nhỏ này là mối đe dọa thực sự. Chúng thậm chí có thể sống chung một cách hòa bình, miễn là không có sự đe dọa trực tiếp.