Sức ảnh hưởng của công nghệ làm phim Stop-motion

Nhắc đến Stop-motion (hoạt hình tĩnh vật) là không thể không nhắc đến series Shaun the Sheep (2007),ắpcóbộphimđiệnảnhđầutiênbằngcôngnghệbóng đá net một trong những sản phẩm tiêu biểu nhất của công nghệ làm phim này. Bộ phim đã tạo ra sức ảnh hưởng đáng kinh ngạc với 151 tập, 5 mùa phim, 2 bản điện ảnh, 1 sân khấu kịch, 5 tựa game.

Bên cạnh đó, ở địa hạt điện ảnh cũng có những tựa phim ấn tượng như Chicken Run(2000) lọt top 100 phim hoạt hình hay nhất thế giới, Coraline(2009) nằm trong đề cử Oscar cùng năm hay gần đây nhất là Guillermo del Toro's Pinocchio(2022) giành giải Phim hoạt hình xuất sắc nhất Oscar 2023.

Hoạt hình Stop-motion là công nghệ sản xuất phim hoạt hình được thực hiện bằng việc ghép hàng nghìn bức ảnh tĩnh để tạo ra chuyển động cho nhân vật. Toàn bộ bối cảnh và nhân vật được tạo hình thủ công, từng thay đổi nhỏ nhất đều được ghi lại thành một hình ảnh riêng biệt. Việc ghép các hình ảnh này với nhau cùng quá trình hậu kỳ video đã thổi vào đó sức sống cho tác phẩm. Sự sống động trong từng khung hình chính là điểm đắt giá của Stop-motion mà chưa có công nghệ hoạt hình nào có thể vượt qua. 

Chia sẻ về sức hấp dẫn của những bộ phim thực hiện bằng công nghệ Stop-motion, anh Phạm Duy Anh - đạo diễn series phim Clay Mixer- đoạt giải Bộ nhân vật hoạt hình xuất sắctại Giải thưởng Sáng tạo nội dung số 2023 cho biết: “Stop-motion là một công nghệ làm phim độc đáo từ chất liệu đến cách thể hiện. Việc khán giả được nhìn những đồ vật thật, tương tác bởi ánh sáng thật và chụp bởi camera sẽ tạo ra những hiệu ứng hình ảnh mà công nghệ 2D hay 3D rất khó tái hiện được dù với trình độ công nghệ cao như Hollywood. Stop-motion mang đến cho người xem cảm giác như từng nhân vật, sự vật đều có sức sống riêng mà không bị can thiệp quá nhiều bởi yếu tố con người”.

Nhận ra tiềm năng từ phim Stop-motion, Sconnect Việt Nam là một trong trong số ít đơn vị sớm nghiên cứu và sản xuất những bộ phim hoạt hình tĩnh vật từ năm 2016. Điển hình là bộ nhân vật Tiny hiện sở hữu hệ thống kênh phân phối đa dạng trên các nền tảng mạng xã hội, truyền hình và các nền tảng OTT/IPTV tại nhiều quốc gia.

Số liệu thống kê 2023 của Sconnect cho biết IP này đã thu về hơn 300 triệu lượt xem chỉ tính riêng trên nền tảng YouTube. Đến nay, Tiny Series đã có hơn 2.000 tập phim và được biên dịch bằng 6 ngôn ngữ, trung bình mỗi tháng, gần 30 tập phim mới được hoàn thiện.

Trong tương lại, đơn vị này dự định thực hiện bộ phim Stop-motion phiên bản điện ảnh đầu tiên tại Việt Nam. Đây là bước đi khá liều lĩnh bởi ngay cả ở thị trường quốc tế cũng không có nhiều đơn vị lựa chọn công nghệ Stop-motion cho một dự án dài hơi. Thông thường, một tập phim 8 - 10 phút sẽ tiêu tốn hơn 3 tháng sản xuất liên tục và gối đầu các khâu. Như vậy, một bộ phim dài trên 90 phút sẽ tốn rất nhiều thời gian và chi phí đầu tư. 

Cuộc đua công nghệ chưa có hồi kết

Do đặc thù sản xuất nên để một bộ phim Stop-motion ra đời đòi hỏi sự đầu tư lớn gấp nhiều lần các công nghệ 2D, 3D cả về thời gian, công sức và chi phí.

Suốt chiều dài lịch sử của công nghệ làm phim này, đã có nhiều cải tiến như sự xuất hiện của máy ảnh kỹ thuật số thay thế máy ảnh film, hay sự ra đời của khung xương nhân vật giúp tạo ra các chuyển động mượt mà. Song những công đoạn tiêu tốn nhiều công sức nhất như tạo hình, diễn hoạt hay hậu kỳ vẫn gần như không có máy móc nào thay thế được.

Đạo diễn Phạm Duy Anh cho biết: “Hiện nay, công nghệ tiên tiến nhất được áp dụng trong sản xuất phim Stop-motion là công nghệ in 3D. Người làm phim có thể thiết kế nhân vật, biểu cảm trên máy tính rồi sử dụng công nghệ in 3D để tạo ra các mô hình mang tính chính xác cao hơn, giúp gia tăng thẩm mỹ cũng như hiệu suất làm phim”. 

Đáng chú ý, nếu ở những công nghệ làm phim khác như 2D hay 3D, trí tuệ nhân tạo (AI) chứng minh khả năng trở thành một trợ thủ đắc lực, tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất thì với Stop-motion, AI chỉ có thể đóng vai trò đưa ra gợi ý cho kịch bản hay bối cảnh.

Với những thành tựu đạt được và tầm nhìn trong tương lai gần, vẫn chưa thể tìm ra giải pháp giúp giảm thiểu mức độ phức tạp và tính thủ công trong quy trình sản xuất Stop-motion. Có lẽ chính sự kỳ công trong từng khuôn hình ấy mới tạo nên giá trị hiếm có cho những bộ phim hoạt hình tĩnh vật. 

Thiên Di

Ảnh: BTC

Đạo diễn có phim hoạt hình từng chiếu LHP quốc tế ra truyện tranh thuần ViệtĐạo diễn Leo Dinh - từng mang phim hoạt hình 'U linh tích ký: Bột thần kỳ' chiếu tại 2 LHP quốc tế - ra mắt bộ truyện tranh 'U linh tích ký: Leng Keng'.