Cuối tháng 11,ườidânvùnglàmđiệnhạtnhânmongdựánsớmtriểnkhaiđếnnơiởmớdự đoán ý Quốc hội đã thông qua nghị quyết tiếp tục thực hiện chủ trương đầu tư dự án nhà máy điện hạt nhân ở Ninh Thuận. Theo nghị quyết, dự án tiếp tục được thực hiện tại vị trí từng được quy hoạch làm nhà máy điện hạt nhân ở thôn Thái An (rộng 380ha, xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải) và thôn Vĩnh Trường (rộng 440ha, xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam). 

Đảm bảo sinh kế người dân

Những ngày đầu tháng 12, sau khi Quốc hội thông qua nghị quyết khởi động lại dự án điện hạt nhân, chúng tôi trở lại Ninh Thuận, ghé thăm hai thôn Thái An và Vĩnh Trường. Hai địa phương vừa được UBND tỉnh Ninh Thuận thu hồi quyết định thu hồi đất năm 2023, các dự án hạ tầng giao thông tại đây đang được Trung ương đầu tư, nhằm tái thiết đời sống của người dân sau hơn 15 năm sống trong vùng quy hoạch treo.

Tại thôn Thái An (xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải), sau khi quyền lợi về đất đai được phục hồi, cơ sở hạ tầng được đầu tư vào năm 2023, bà con tập trung xây nhà mới, sang nhượng đất đai, người dân tập trung đầu tư làm nông nghiệp, du lịch, đời sống ngày một ổn định. Nhiều tuyến đường bê tông liên thôn, đường dẫn ra rẫy được xây mới khiến việc đi lại, buôn bán của người dân thuận lợi.

Tại ngôi nhà nhỏ giữa vườn nho đang mùa thu hoạch, cạnh con đường bê tông vừa được khánh thành vài tuần, ông Phạm Ngọc Tiến (54 tuổi) cùng thương lái đang đóng gói những thùng nho. Ông Tiến cho biết, ngôi nhà nhỏ này cùng rẫy nho của ông nằm giữa khu đất của dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2. Dự án treo hơn 15 năm qua, vừa được chính quyền cho phép sang nhượng đất, đầu tư xây nhà, đường sá từ năm ngoái. Năm nay, khi có đường bê tông ra tận rẫy, việc thu mua, vận chuyển nông sản thuận lợi, kinh tế gia đình khá hơn.

Chia sẻ về thông tin Quốc hội thông qua nghị quyết khởi động lại dự án nhà máy điện hạt nhân, ông Tiến nói: "Việc xây nhà máy điện hạt nhân phục vụ cho lợi ích quốc gia, tôi và bà con ở đây luôn chấp nhận. Đây là việc làm lớn, tôi sẵn sàng tâm lý di dời gần 20 năm nay rồi. Tuy nhiên, mong Nhà nước cần có chính sách bồi thường thỏa đáng, bố trí tái định cư, ổn định nghề nghiệp, tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương. Đặc biệt, nông dân như chúng tôi mong được hỗ trợ để tiếp tục với nghề trồng nho, phát triển lĩnh vực du lịch nông nghiệp".

Nằm trên cung đường nối trung tâm TP Phan Rang - Tháp Chàm với vịnh Vĩnh Hy, nhiều gia đình ở Thái An đầu tư vườn, công nghệ khoa học vào trồng các giống nho mới để đón khách du lịch đến tham quan, mua nho và các sản phẩm sau chế biến.

Sau khi nghe tin dự án điện hạt nhân được tiếp tục, anh Quốc (thôn Thái An) cũng có chút tâm tư: "Dự án điện hạt nhân có ý nghĩa rất lớn đến lợi ích quốc gia nên tôi luôn ủng hộ, chấp nhận sang khu tái định cư mới. Song, tôi mong Nhà nước có chính sách hỗ trợ sản xuất, đảm bảo đất rẫy mới để người dân canh tác".

Ngoài nổi tiếng với đặc sản nho, Thái An là vùng đất ven biển có thế mạnh về nông nghiệp với các cây trồng khác như táo, hành, tỏi, ớt... Những năm gần đây, khi vịnh Vĩnh Hy được du khách cả nước tìm đến ngày càng đông, làng nho Thái An là địa chỉ quen thuộc của du khách khi đến Ninh Thuận. Nhờ vậy đời sống của nông dân Thái An khá lên, đời sống ổn định.

Năm 2009, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã giao Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư các dự án và đã hợp tác với phía Nga (Dự án Ninh Thuận 1) và Nhật Bản (Dự án Ninh Thuận 2) để triển khai công tác chuẩn bị đầu tư.

Các địa điểm được lựa chọn đã được các tư vấn trong và ngoài nước khảo sát, đánh giá rất kỹ, là hai địa điểm tốt nhất, đáp ứng các tiêu chí khắt khe của quốc tế, phù hợp để xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại Việt Nam.